Jeśli tu jesteś, być może od dłuższego czasu nosisz w sobie napięcie, które nie chce zniknąć.
Może nie masz ataków paniki, ale mimo to coś stale Cię niepokoi – jakby w tle działał cichy alarm.
Ten artykuł powstał właśnie po to, by pomóc Ci rozpoznać, czy to może być przewlekły lęk.
Znajdziesz tu konkretne przykłady, porównanie z atakiem paniki, pytania pomocnicze i – co najważniejsze – pierwsze kroki, które możesz zrobić, by poczuć się bezpieczniej.
Lęk, który odczuwasz od czasu do czasu, jest częścią codziennego życia.
Ale co zrobić, jeśli ten stan napięcia i czujności nie ustępuje?
Jeśli towarzyszy Ci przez większość dni – często bez konkretnego powodu?
Czym jest przewlekły lęk?
Przewlekły lęk to nie tyle konkretny moment intensywnego strachu, ile ciągły stan napięcia.
Może być mniej spektakularny niż atak paniki, ale bywa dużo bardziej wyniszczający – bo nie odpuszcza.
Osoby z przewlekłym lękiem często mówią: „Nie pamiętam, jak to jest się naprawdę zrelaksować.”
To stan, w którym umysł i ciało są przez większość czasu w trybie gotowości.
Jakby w tle działał alarm, którego nie da się wyłączyć.
Objawy przewlekłego lęku
Objawy nie są gwałtowne, jak w przypadku ataku paniki.
Są rozciągnięte w czasie i często towarzyszą Ci dzień po dniu.
Możesz doświadczać m.in.:
-
napięcia mięśniowego (zwłaszcza kark, ramiona, szczęki),
-
przewlekłego zmęczenia,
-
trudności ze snem (problemy z zasypianiem lub wczesne wybudzanie),
-
drażliwości,
-
trudności z koncentracją,
-
„kołowrotka myśli”, nieustannego analizowania,
-
poczucia bycia „na krawędzi”,
-
bólów somatycznych (np. głowy, brzucha),
-
uczucia odrealnienia, „mgły poznawczej”.
To lęk, który się nie kończy. Znika na chwilę – tylko po to, by wrócić.
Czym różni się przewlekły lęk od napadów paniki?
| Przewlekły lęk | Napad paniki |
|---|---|
| Utrzymuje się przez wiele dni lub tygodni | Trwa zwykle 5–20 minut |
| Ma łagodne, ale stałe objawy | Objawy są nagłe i intensywne |
| Powoduje wyczerpanie, napięcie, trudności w codziennym funkcjonowaniu | Wywołuje silne przerażenie, ale często mija bez śladu |
| Osoba często nie potrafi wskazać konkretnego bodźca | Pojawia się nagle lub w konkretnych sytuacjach |
👉 Zobacz też: art. 8 Czym jest atak paniki?
Czy to mnie dotyczy? Pytania pomocnicze
-
Czy często czujesz napięcie, mimo że nie ma konkretnego zagrożenia?
-
Czy Twoje ciało jest w stałym „napięciu gotowości”?
-
Czy miewasz trudności ze snem przez natłok myśli?
-
Czy często masz wrażenie, że „zaraz coś się stanie”, choć nie wiadomo co?
-
Czy unikasz rzeczy, które mogłyby wywołać silniejsze emocje?
Jeśli na wiele z tych pytań odpowiadasz „tak”, być może doświadczasz przewlekłego lęku.
Co z tym zrobić?
Nie musisz zmagać się z tym samodzielnie.
-
Pierwszy krok: uznanie, że coś się dzieje – i że nie musisz tego bagatelizować.
-
Drugi krok: skorzystanie z pomocy – niezależnie, czy będzie to konsultacja u specjalisty, rozmowa z bliskim, czy sięgnięcie po rzetelne źródła.
👉 Zobacz też: art. 11 Jak wybrać odpowiednią formę pomocy
👉 Zobacz też: art. 5a Podstawy podstaw – jak zadbać o siebie w trudnym czasie
👉 Zobacz też: art. 5 Błędy, które popełniamy próbując przerwać spiralę lęku
Zapamiętaj
-
Przewlekły lęk często nie krzyczy – tylko cicho toczy się w tle.
-
Możesz go przeoczyć albo przyzwyczaić się do niego. Ale to nie znaczy, że musisz tak żyć.
-
Nawet jeśli lęk nie mija – można nauczyć się funkcjonować z nim lepiej, spokojniej.
Bibliografia
Clark, D. A., Beck, A. T. (2010). Zaburzenia lękowe.
Harris, R. (2019). Zrozumieć ACT.
DSM-5. Kryteria diagnostyczne.
NHS. GAD overview.