ACT, czyli terapia akceptacji i zaangażowania (z ang. Acceptance and Commitment Therapy), to podejście, które nie koncentruje się na eliminacji objawów, lecz na budowaniu pełnego, wartościowego życia – nawet w obecności trudnych emocji czy myśli.
ACT bywa też rozwijane jako skrót od: Accept (zaakceptuj doświadczenie), Choose directions (wybierz kierunek), Take action (działaj).
To terapia, która może przynieść ulgę osobom zmagającym się z lękiem, stresem, natrętnymi myślami czy trudnymi emocjami. ACT nie przekonuje, że “musisz czuć się dobrze” – przeciwnie: pokazuje, że możesz żyć dobrze, nawet czując, że jest Ci trudno.
“Zachować spokój, by zaakceptować to, czego nie mogę zmienić, mieć odwagę zmienić to, co zmienić potrafię, i mądrość, by odróżnić jedno od drugiego.”
Na czym ACT opiera swoje działanie?
Kluczowe założenie brzmi: Nie ma nic złego w niechcianych emocjach i myślach.
Nie kontrolujesz tego, co się w Tobie pojawia, ale możesz nauczyć się na to inaczej reagować. ACT uczy, jak otworzyć się na trudne przeżycia i skupić na tym, co ważne.
Wyobraź sobie, że lęk to torba, którą nosisz przy sobie. Nie musisz jej porzucać, żeby iść dalej. Po prostu bierzesz ją ze sobą i ruszasz w drogę.
Do czego dąży terapia ACT?
Celem nie jest brak lęku, lecz zmiana relacji z nim i zaangażowanie w to, co dla Ciebie ważne.
ACT dąży do tego, byś:
-
Współczująco zaakceptował(a) siebie i innych
-
Wybrał(a) kierunki i wartości, które mają dla Ciebie znaczenie
-
Zaangażował(a) się w działanie, które Cię do nich przybliża
To podejście pomaga przestać “walczyć z lękiem”, a zacząć żyć pomimo niego.
Co odróżnia ACT od innych terapii?
ACT nie:
-
redukuje objawów za wszelką cenę,
-
nie proponuje “pozytywnego myślenia”,
-
nie zachęca do unikania trudnych doznań.
Zamiast tego:
-
uznaje, że emocje i myśli są naturalne, nawet jeśli są bolesne,
-
uczy elastyczności psychicznej, czyli zdolności do działania mimo emocji,
-
wzmacnia kontakt z wartościami i tym, co nadaje życiu sens.
Unikanie – toksyczna pułapka
Unikanie lęku, objawów, miejsc, myśli czy wspomnień to naturalna reakcja.
Ale jeśli unikasz tego, co wywołuje lęk, unikasz też rzeczy, które mogłyby dać Ci satysfakcję, rozwój, sens.
Unikanie staje się źródłem cierpienia. ACT traktuje unikanie jako główny problem, a nie tylko objaw zaburzeń.
Jak wygląda terapia ACT?
-
Terapeuta jest towarzyszem i przewodnikiem, nie ekspertem od Twojego życia.
-
Pierwsze spotkania koncentrują się na poznaniu Ciebie, Twojej historii i wartości.
-
Liczba sesji zależy od trudności i celów. Terapia może być krótka i intensywna lub dłuższa i spokojna.
🌀 Czy ACT jest dla Ciebie?
Zastanów się:
-
Czy czujesz, że Twoje życie jest ograniczane przez lęk, a nie przez realne przeszkody?
-
Czy masz dość walki ze sobą i prób „naprawiania” własnych emocji?
-
Czy chciał(a)byś żyć pełniej, nawet jeśli nie wszystko da się kontrolować?
-
Czy bliskie są Ci myśli o autentyczności, akceptacji i wartościach?
-
Czy czujesz, że potrzebujesz odpuścić walkę i wreszcie ruszyć z miejsca?
Jeśli chociaż jedno z tych pytań poruszyło coś w Tobie – może ACT będzie dobrym kierunkiem.
Czego się nauczysz dzięki ACT?
-
Przestaniesz walczyć z lękiem i zamiast tego nauczysz się go mieć obok
-
Nauczysz się nie unikać, nawet jeśli bardzo się boisz
-
Doświadczysz działania mimo trudnych emocji
-
Zrozumiesz, jak wartości nadają sens życiu
Ramka graficzna: Co zyskujesz dzięki ACT?
Zakończenie
ACT nie usuwa cierpienia z Twojego życia. Ale uczy, jak żyć z nim, kiedy się pojawia. Jak nie rezygnować z ważnych rzeczy tylko dlatego, że się boisz.
Może nie pozbędziesz się lęku. Ale odzyskasz kierunek, sens i sprawczość. I to wystarczy, by zacząć żyć inaczej.
👉 Zobacz też: art. 11 Jak wybrać terapię
👉 Zobacz też: art. 12 CBT
👉 Zobacz też: art. 5a Podstawy podstaw
Bibliografia
-
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., Wilson, K. G. (1999). Acceptance and Commitment Therapy.
-
Harris, R. (2019). Zrozumieć ACT.
-
Harris, R. ACT Made Simple. Practical Guide.
-
Oficjalna strona Association for Contextual Behavioral Science (ACBS).