Zdarza się, że jesteś świadkiem czyjegoś ataku paniki – w sklepie, autobusie, na ulicy czy na uczelni. Taka sytuacja może wywołać u Ciebie zaskoczenie, bezradność, a nawet własny lęk.
Dobra wiadomość jest taka, że Twoja reakcja może realnie pomóc – i to bez specjalistycznej wiedzy.
1. Zbliż się z szacunkiem
Zachowaj spokojny ton i łagodny wyraz twarzy. Podejdź tak, by nie naruszyć przestrzeni osobistej.
Możesz zapytać:
-
„Czy mogę Ci jakoś pomóc?”
-
„Wygląda na to, że coś się dzieje. Chcesz, żebym został/została?”
2. Upewnij się, że to atak paniki
Nie zakładaj diagnozy. Jeśli osoba mówi, że zna ten stan i to panika – uwierz jej.
Jeśli zauważysz utratę przytomności, silny ból w klatce piersiowej, problemy z oddychaniem lub nagłe osłabienie – wezwij pomoc medyczną (112).
3. Mów spokojnie i prosto
Twoje słowa mogą stać się dla tej osoby kotwicą:
-
„To minie. Oddychaj ze mną spokojnie.”
-
„Jestem tu z Tobą.”
-
„Nie jesteś sam/sama.”
4. Pomóż się zakotwiczyć w „tu i teraz”
Zaproponuj coś, co odciągnie uwagę od objawów i skupi ją na otoczeniu:
-
Wspólne oddychanie (np. wdech 4 sekundy – wydech 6 sekund).
-
Technika 5–4–3–2–1 (grounding):
-
5 rzeczy, które widzi
-
4 rzeczy, których może dotknąć
-
3 dźwięki, które słyszy
-
2 zapachy, które czuje
-
1 smak w ustach
-
-
Kontakt z podłożem (np. stąpanie, uciskanie stóp o ziemię, trzymanie kubka).
Jeśli osoba ma swoje sprawdzone sposoby – pozwól jej z nich skorzystać.
5. Zapewnij poczucie bezpieczeństwa
-
Zaproponuj przejście w spokojniejsze miejsce.
-
W tłumie ustaw się tak, by ograniczyć napływ gapiów.
-
Chroń prywatność – nie rób zdjęć, nie nagrywaj, nie komentuj.
6. Nie dotykaj bez zgody
Dotyk może nasilić panikę. Zawsze pytaj:
-
„Czy mogę Cię dotknąć?”
-
„Chcesz, żebym usiadł/usiedziała blisko?”
7. Unikaj oceniania i radzenia
❌ „Weź się w garść”
❌ „Oddychaj normalnie!”
❌ „To tylko stres”
Zamiast tego:
✅ „Widzę, że jest Ci ciężko, jestem tutaj, jeśli czegoś potrzebujesz”
8. Zostań, dopóki nie będzie bezpiecznie
Jeśli osoba chce zadzwonić do kogoś lub usiąść – pomóż to zorganizować.
Zapytaj:
-
„Chcesz, żebym został/została jeszcze chwilę?”
-
„Czy jest ktoś, kogo mam powiadomić?”
📌 Zapamiętaj
-
Twoje spokojne towarzystwo ma wielką moc.
-
Nie musisz być ekspertem – wystarczy, że jesteś.
-
Nie każda osoba chce kontaktu, ale każda zasługuje na szacunek.
-
Jeśli sytuacja Cię przerasta – wezwij pomoc.