Czym właściwie jest GAD?
Zaburzenie lękowe uogólnione (ang. Generalized Anxiety Disorder) to stan, w którym nadmierne zamartwianie się i napięcie towarzyszą niemal każdego dnia – przez wiele miesięcy.
To nie lęk przed czymś konkretnym, ale raczej przewlekłe poczucie niepokoju, jakby coś złego miało się wydarzyć… choć trudno powiedzieć co dokładnie.
To nie jest „przejmowanie się na zapas”, które zdarza się każdemu. W GAD martwienie się jest długotrwałe, uciążliwe, trudne do zatrzymania i nieproporcjonalne do realnych zagrożeń.
Jak wygląda GAD w codziennym życiu?
Typowe jest:
• ciągłe przewidywanie najgorszego,
• obsesyjne myślenie o różnych scenariuszach,
• trudności z uspokojeniem się,
• poczucie „ciągłej gotowości” (fizycznej i psychicznej).
To może wpływać na pracę, naukę, relacje – nie dlatego, że ktoś „ma słabą psychikę”, tylko dlatego, że umysł w GAD nie potrafi odpocząć.
🔹 Zmartwienia mogą dotyczyć zdrowia (własnego lub bliskich), przyszłości, pracy, finansów, codziennych obowiązków, relacji… albo wielu rzeczy naraz.
🔹 Wiele osób mówi, że nawet gdy wszystko jest „w porządku”, nie potrafią się rozluźnić. Czują, że „coś zaraz się stanie”.
Objawy GAD mogą obejmować:
🔸 Objawy psychiczne:
• ciągłe zamartwianie się,
• trudność z kontrolą myśli,
• drażliwość, napięcie,
• trudności z koncentracją.
🔸 Objawy fizyczne:
• napięcie mięśni,
• bóle głowy, karku, brzucha,
• zmęczenie mimo snu,
• kołatanie serca, uczucie duszności,
• trudności ze snem lub z wyciszeniem wieczorem.
👉 Warto pamiętać: często występujące objawy somatyczne sprawiają, że GAD bywa mylone z chorobami fizycznymi (np. kardiologicznymi, neurologicznymi).
art. 15 Ciało a emocje – somatyzacja
Co odróżnia GAD od „zwykłego” zamartwiania się?
Co podtrzymuje GAD?
Wśród mechanizmów podtrzymujących uogólnione zaburzenie lękowe występują:
• unikanie konfrontacji z niepewnością,
• ciągłe analizowanie i „rozgryzanie” problemów,
• przekonanie, że zamartwianie się chroni przed czymś złym,
• błędy poznawcze: np. przecenianie zagrożeń, niedocenianie własnych zasobów, czarnowidztwo.
👉 art. 5 Błędy, które popełniamy próbując przerwać spiralę lęku
👉 art. 5b Lęk – jak to działa
🧭 Jak się pomaga osobie z GAD?
👉 Bliski zmaga się z lękiem
👉 Granice pomocy – jak nie wypalić się wspierając
🔹 Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to forma leczenia pierwszego wyboru – pozwala rozpoznać i osłabić błędne wzorce myślenia oraz zmienić nawyki unikania.
art. 12 CBT
🔹 Terapia ACT może pomóc w odpuszczaniu walki z myślami i uczeniu się życia mimo niepokoju.
art. 13 ACT
🔹 Farmakoterapia – czasem stosuje się leki z grupy SSRI/SNRI, ale decyzję podejmuje lekarz psychiatra.
art. 31 Kiedy skorzystać z profesjonalnej pomocy
🔹 Styl życia: regularna aktywność fizyczna, techniki relaksacyjne, sen i ograniczenie kofeiny również mają znaczenie.
art. 5a Podstawy podstaw
💬 „Czy to się kiedyś skończy?”
GAD jest stanem przewlekłym, ale całkowicie możliwym do opanowania.
Wiele osób z zaburzeniem lękowym uogólnionym uczy się żyć spokojniej, z większym poczuciem wpływu i bez lęku jako głównego przewodnika.
👉 Czy lęk da się wyleczyćCzy lęk da się wyleczyć?