W tym artykule przeczytasz o tym, czym jest atak paniki, jak się objawia, dlaczego się powtarza i co możesz zrobić, gdy się pojawi.
To konkretne kompendium informacji, oparte na naukowych źródłach i praktyce psychologicznej.
Atak paniki – czym właściwie jest?
Atak paniki to nagły, intensywny przypływ lęku lub strachu.
Czasem nazywany „tsunami lęku” – narasta gwałtownie, osiąga szczyt w ciągu kilku minut i ustępuje samoistnie.
Choć objawy są silne i niepokojące, atak paniki nie jest zagrożeniem dla życia.
Występuje, gdy pojawiają się co najmniej 4 z poniższych objawów i trwa zazwyczaj 5–20 minut:
Objawy fizyczne:
-
przyspieszone lub nierówne bicie serca,
-
duszność, uczucie braku powietrza,
-
drżenie, napięcie mięśni,
-
poty, dreszcze lub uderzenia gorąca,
-
zawroty głowy, osłabienie, uczucie nierealności,
-
nudności, ból brzucha, ucisk,
-
ból w klatce piersiowej.
Objawy emocjonalne i poznawcze:
-
lęk przed śmiercią,
-
lęk przed utratą kontroli,
-
strach przed „zwariowaniem” lub omdleniem.
Co wywołuje atak paniki?
Czasem pojawia się w odpowiedzi na konkretny bodziec (np. wystąpienie publiczne), innym razem “znikąd”.
Czynnikami mogą być:
-
sytuacje społeczne lub nowe otoczenie,
-
myśli lub wyobrażenia,
-
objawy fizyczne interpretowane jako niebezpieczne.
Najczęściej problemem nie jest sam lęk, ale nasza interpretacja tych sygnałów.
Dlaczego ataki paniki się powtarzają?
Jeśli zaczynasz:
-
unikać miejsc i sytuacji,
-
obsesyjnie obserwować ciało,
-
bać się kolejnego ataku,
…tworzysz błędne koło paniki:
Miniataki, ataki nocne, agorafobia
-
Pełnoobjawowy atak – nagły, intensywny, min. 4 objawy.
-
Miniatak – mniej objawów, ale podobne przeżycie.
-
Atak nocny – wybudza ze snu, budzi silny lęk.
Agorafobia: lęk przed brakiem możliwości ucieczki lub pomocy.
Statystyki:
-
15% osób przeżywa pojedynczy atak paniki w ciągu roku,
-
2–3% populacji ma regularne napady,
-
częściej dotyczą kobiet,
-
najczęściej pojawiają się między 20. a 30. rokiem życia.
Co robić, gdy atak paniki się pojawi?
-
Nazwij to: „To atak paniki. To minie.”
-
Oddychaj: skup się na spokojnym wydechu.
-
Zaczekaj: nie walcz z nim.
-
Zaakceptuj: to nie jest groźne.
-
Uziemienie: oprzyj stopy na ziemi, skup wzrok na stabilnym obiekcie.
-
Zapisz to: analiza pomoże zrozumieć, co się wydarzyło.
Co może pomóc długoterminowo?
-
Wsparcie specjalisty
👉 Zobacz też: art. 11 Jak wybrać odpowiednią terapię -
Prowadzenie dziennika paniki.
-
Zrozumienie błędów poznawczych
👉 Zobacz też: art. 5 Błędy, które popełniamy próbując przerwać spiralę lęku -
Ekspozycja
👉 Zobacz też: art. 6 Jak radzić sobie z lękiem w pracy, w szkole?
👉 Zobacz też: art. 21 Ekspozycja
Zakończenie
Napad paniki jest przerażający, ale nie musi rządzić Twoim życiem.
Najpierw wystarczy zrozumieć, co się dzieje.
Wydrukuj grafikę z 5 krokami, przypnij ją w widocznym miejscu i sięgaj po nią, gdy będzie trudno.
👉 Zobacz też: art. 17 Jak reagować, gdy bliska osoba ma atak paniki?
👉 Zobacz też: art. 17a Jak reagować, gdy obca osoba ma atak paniki?
Bibliografia
-
Barlow, D. H. (2002). Anxiety and its disorders.
-
National Institute for Health and Care Excellence (NICE) guidelines.