Dzień dobry,
Skoro znalazłeś się tutaj, to prawdopodobnie Ty lub ktoś z Twojego otoczenia zmaga się z nadmiernym lękiem. W artykule przedstawiam czym są lęk i strach oraz kiedy z pozytywnych emocji stają się naszymi wrogami. Opiszę, kiedy nadmierne zamartwianie się staje się zaburzeniem, a także jakie mechanizmy wpływają na nadmiar lęku i w jakich formach może się on manifestować. Może się wydawać, że teoria to tylko suche fakty – ale zrozumienie, jak działa lęk, to często pierwszy krok do odzyskania wpływu na własne życie.
Wszystkie artykuły oparte są o wiedzę książkową, a bibliografia znajduje się pod każdym z nich.
Lęk i strach to emocje, uniwersalne, potrzebne, pozwalające unikać niebezpieczeństwa lub reagować na nie. Dzięki nim człowiek przetrwał jako gatunek aż do dziś!
Lęk jest nastawiony na przyszłość, dzięki niemu przewidujemy niebezpieczeństwo zanim się pojawi i możemy się na nie przygotować. Człowiek od swoich początków już w lecie i jesienią dbał o zapasy żywności, ciepłe okrycie i schronienie na zimę. Dzięki lękowi oszczędzamy „na czarną godzinę” czy emeryturę.
Strach jest reakcją silniejszą, związaną z obecnym zagrożeniem- pozwala podejmować natychmiastowe działania. Stając nagle nad krawędzią skarpy- instynktownie się cofamy.
Te sytuacje opisują pozytywne aspekty strachu i lęku
STRACH | LĘK | |
Kiedy? | Zagrożenie
Atak paniki |
Zagrożenie konkretne
Zamartwianie się Ruminowanie
|
Czas trwania | krótkotrwały | |
Intensywność | Natychmiastowa pełna mobilizacja | Podwyższona gotowość, czujność |
Objawy | Silne natężenie | Bardziej dyskretne, często niewidoczne dla otoczenia |
Przykład | Pożar!!
– ucieczka z płonącego budynku – gaszenie pożaru |
Rodzina tworzy plan na wypadek pożaru
– ubezpieczenie – nauczenie dzieci właściwego zachowania – segregator „do wzięcia” z najważniejszymi dokumentami |
Doświadczenie lęku nie jest zaburzeniem- to część bycia człowiekiem. Boi się każdy.
O zaburzeniach lękowych mówimy wtedy, kiedy lęk (rozumiany jako uczucie napięcia, niepokoju, obawy) staje się nieadekwatny i nadmierny, przewyższa lęk adaptacyjny i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Ta ostatnia cecha jest bardzo ważna w określeniu, kiedy lęk staje się problemem.
Kiedy zatem tego lęku jest już za dużo?
- Kiedy nie pozwala normalnie funkcjonować (nie pozwala spać, utrudnia relacje, jest uporczywy, dezorganizuje życie)
- Powoduje cierpienie lub stres
- Jest zbyt silny lub utrzymuje się długo
- Pojawia się bez lub z błahych powodów
- Powoduje spadek jakości życia
- Kiedy zaczynamy bać się samego lęku
art. 31 Kiedy skorzystać z profesjonalnej pomocy?
art. 11 Jak wybrać odpowiednią terapię
art. 32 Podział zaburzeń lękowych wg ICD 11 i DSM 5
Zaburzenia lękowe często współwystępują z innymi chorobami i zaburzeniami (np. depresją, OCD, PTSD….)
Dlaczego odczuwam tak dużo lęku?!
„Wielu ludzi spotkały straszne rzeczy, mają więcej stresu i zmartwień niż ja, po prostu marudzę i nie radzę sobie!
Tak, ale…
Po pierwsze … nie wiemy kto i z czym się zmaga
art. 4 „Dlaczego nie jesteś sam? Statystyka”
Po drugie…
Na podatność na zaburzenia lękowe składa się wiele czynników
- biologiczne (np. geny, wrażliwość układu nerwowego)
- psychologiczne (np. doświadczenia z dzieciństwa czy style radzenia sobie ze stresem)
- osobowościowe
- społeczne
Te czynniki w pewnych warunkach mogą sprzyjać wystąpieniu nadmiernego lęku. Kluczowym czynnikiem, który wpływa na rozwój i nasilenie zaburzeń lękowych jest STRES. Może być czynnikiem wyzwalającym, nasilającym i podtrzymującym lęk
Co mogę zrobić?
Lęk to emocja- pojawia się i przemija. Nie warto jej tłumić czy unikać. Warto się jej przyjrzeć, zaakceptować i być dla siebie bardziej wyrozumiałym.
art. 5 „5 błędów, które popełniamy próbując pozbyć się lęku”
Zachęcam do zapoznania się ze „ścieżkami”, które pozwolą w jak najszybszy sposób uzyskać najpotrzebniejsze informacje (później można doczytywać i zgłębiać inne aspekty) – podzielone są na część dla
- osób zmagających się z zamartwianiem się
- uogólnionym lękiem
- atakami paniki,
- dla osób z fobią społeczną/ nadmierną nieśmiałością
- dla bliskich osób z zaburzeniami lękowymi,
- dla nauczycieli
- dla młodzieży
Zaburzenia lękowe to temat bardzo obszerny i nie wszystkie artykuły będą Cię dotyczyły, stąd pogrupowałam je tak, żeby łatwiej było się odnaleźć i po kolei pokazać, co się dzieje w naszym ciele i umyśle, dlaczego reagujemy w taki sposób i w końcu, co możemy zrobić, żeby sobie pomóc.
Nie traktuj siebie źle- ani z powodu lęku, który odczuwasz, ani z żadnego innego. Nadmiernego lęku doświadcza wiele osób, nie jesteś sam, a każdy moment jest dobry, żeby uzyskać wsparcie.
art. 33 – bezpłatne wsparcie tel i www